Voor ik begin met mijn betoog wil ik eerst even duidelijk stellen dat:
1. perfect opvoeden onmogelijk is, dat ik in deze 7.5 jaar niet één dag heb gehad waarvan ik achteraf dacht 'dat heb ik nu eens allemaal goed gedaan', dit lijkt me onmogelijk.
2. het onderstaande gaat enkel en alleen mijn persoonlijke mening betreft, die niet wetenschappelijk onderbouwt is en dus niet meer is dan een mening. Ik word graag tegengesproken als dit tot een interessante en respectvolle discussie kan leiden.
3. Ik heel goed besef dat er effectief gevaren zijn in de wereld zoals ontvoering, pedofilie, verkeersongevallen, ongevallen in de keuken,... Ik geloof niet dat deze gevaren er nu meer zijn dan vroeger, wel dat ze bekender zijn geworden. Al moeten we met deze gevaren zeker ook rekening houden in onze opvoeding, we kunnen ze niet uitsluiten. Ik verkies een opvoeding waarbij mijn kinderen in vrijheid kunnen opgroeien boven een opvoeding die minder 'gevaarlijk' lijkt maar wel de zelfontwikkeling van mijn kinderen te veel beperkt. Kinderen totaal veilig opvoeden is een illusie, een vals gevoel van veiligheid die ontstaat omdat we denken dat we het zelf onder controle kunnen houden door vele beperkingen op te leggen.

Het helikopterouderschap, een onderwerp dat me steeds meer zorgen baart, wellicht omdat ik het steeds vaker lijk te zien. Misschien kan ik het verbreden naar ouderschap waarbij de kinderen verwacht worden om de noden van hun ouders in te vullen. Al is dat natuurlijk wel een dunne lijn (is kiezen voor kinderen niet op zich al een egoïstische daad?), als we geen rekening houden met de noden van de ouders dan zullen, volgens mij, deze ouders ook nooit in staat zijn om het kind op te voeden.

Het helikopterouderschap dus, het ouderschap waarbij de ouder (met een vergrootglas) de hele tijd toeziet op alles wat het kind doet, waarbij de woorden 'pas op' en 'dat kan je nog niet zelf' zo vaak uitgesproken worden. En welke boodschap geeft dit aan het kind? 'je kan het niet, ik vertrouw je niet, de wereld is 1 grote angstige plaats,...'. Is het dat dan wat we willen? Onze kinderen met angsten opvoeden? (want is een leven in angst eigenlijk echt een volwaardig leven?) Onze kinderen de kans ontnemen om te ontdekken wie ze zijn, om zelfvertrouwen op te bouwen om er echt te staan in deze wereld? Geen enkel volwaardig leven kan volgens mij opgebouwd worden zonder af en toe eens een risico te nemen. En welke persoon durft er risico's te nemen als ze te angstig zijn of te weinig zelfvertrouwen of zelfkennis hebben?

Ik moet vaak terugdenken aan de bijscholing over hoog sensitief opvoeden die ik volgde. De spreker gaf kampen aan kinderen en die problemen hadden met hun zelfvertrouwen. Ze vertelde dat de kinderen zelf kookten op het kamp, om zo hun zelfstandigheid te bevorderen wat bijgevolg hun zelfvertrouwen een boost gaf. Ze vertelde dat er vaak kinderen waren die geen aardappelmesje durfden aanraken omdat dat, volgens wat hen altijd verteld is geweest, veel te gevaarlijk is. De spreker vond dit zo pijnlijk en jammer dat de kinderen dit geloofden. Want een mes is een gebruiksvoorwerp dat, als je dat voorzichtig behandeld, niet gevaarlijk maar zeer nuttig is. Wat vertel je het kind eigenlijk? Dat je het kind niet genoeg vertrouwt om voorzichtig te kunnen zijn. Uiteraard is dit terecht voor peuters of jonge kleuters maar de meeste kinderen zijn vanaf 5 jaar wel degelijk in staat om een aardappelmesje te gebruiken, mits de juiste instructies (en niet enkel de 'pas op' instructies).

Wat gebeurt er als een kind niet de ruimte krijgt om zichzelf te ontdekken, om op zijn eigen tempo (en binnen de juiste grenzen) de wereld te ontdekken? Dan heeft het kind geen andere keuze om dit te doen als volwassene. Wat volgens mij veel problemen kan geven: volwassenen die plots, voor de eerste keer, vrijheid hebben gekregen, hier niet mee om kunnen en bijgevolg totaal de foute kant opgaan. Hoe kan het ook anders? Als deze volwassenen als kind geen verantwoordelijkheid kregen om hun eigen beslissingen te maken? Of de ruimte niet gekregen hebben om hun eigen keuzes te maken? Dus ook de ruimte niet kregen om fouten te maken en hier mee om te gaan. Is falen dan niet de beste manier om te te leren? Willen we niet dat onze kinderen leren? (waarmee ik niet het schoolse leren bedoel maar de echte levenslessen). Daarbij komt ook nog dat eens deze kinderen volwassen zijn ze vaak niet genoeg zelfvertrouwen hebben om hun eigen echt te gaan durven ontdekken.

Voor de volledigheid moet ik er ook bij melden dat kinderen die hun eigen keuzes maken dit volgens mij ook niet moeten doen ten koste van anderen, dat is dan weer iets heel anders. Ik denk dat het absoluut even ongezond is als ouders zich constant in bochten wringen voor hun kinderen. Zoals kinderen die zelf kiezen hoe lang ze in de speeltuin blijven, ook al past het niet in de planning van de ouders om langer te blijven. Of kinderen die constant kiezen wat er op TV komt of welke muziek er in de living en in de auto klinkt, ook al worden de ouders ze zot van. Want is het kind de chauffeur? Is het kind de eigenaar van de TV? Wellicht niet.

Eigenlijk zijn beide problemen weg te denken als wij kinderen niet meer als kinderen zonder eigen persoonlijkheid behandelen maar eerder als kleine mensjes. Zou jij je vrienden toelaten om voor jou te bepalen hoe lang jij in de speeltuin moet blijven? Nee? Waarom mogen uw kinderen dat dan wel? Zou je het oké vinden als jij de chauffeur bent in jouw eigen auto en je vrienden, die als passagiers meerijden, constant beslissen over welke muziek er op moet? Of erger nog, dat jouw vrienden bepalen hoeveel geld jij uitgeeft aan schoenen / kleren / kermissen /...? Hopelijk niet! Hopelijk ben je als persoon zelfstandig genoeg en heb je zelfvertrouwen en zelfrespect genoeg om zelf te bepalen hoe jij je leven leidt en laat je dit niet bepalen door anderen, dus ook niet door je kinderen.

Kinderen moeten, naar mijn mening, ook echt leren dat de wereld niet rond hen draait en nooit rond hen zal draaien. Ik heb er een vreselijke hekel aan als kinderen op een roze wolk worden opgevoed, als kinderen de hele tijd worden afgeschermd voor de waarheden van deze wereld. Dit maakt onze kinderen niet sterker, in tegendeel. Zijn we van plan om onze kinderen voor altijd op hun roze wolk te houden, voor altijd te beschermen tegen de problemen in deze wereld? Of gaan we ze liever leren hoe hier mee om te gaan voor ze van hun wolk vallen (want vallen, dat zullen ze uiteindelijk wel). Voor wie zien we onze kinderen eigenlijk aan als we denken dat ze de waarheid niet aan kunnen? Voor zwakke weerloze wezentjes? Terwijl ze eigenlijk vaak veel sterker zijn dan onszelf. Kinderen zijn mensen en zullen met teleurstellingen en verdriet te maken krijgen dus we kunnen ze er maar beter mee leren omgaan als het hun pad op komt.

Om ze te leren om hiermee om te gaan moeten we er wel zijn uiteraard, echt zijn. Niet alleen materieel en praktisch, niet alleen tijdens de jaarlijkse twee weken vakantie. Maar echt er zijn, vanop een gezonde afstand, dat het kind weet dat er iemand is als hij dit nodig heeft tijdens zijn ontdekkingsreis door de wereld, op zoek naar zelfstandigheid en naar zichzelf.

Samengevat: je kinderen zijn niet je eigendom (ze blijven immers niet lang), laat ze zelf ontdekken wie ze zijn, wat ze kunnen en laat ze vooral hun eigen fouten maken, laat ze falen en hier van leren (ook al zie jij die fouten al van ver aankomen). Zoals jij het leven van je kinderen niet te bepalen hebt, zo ook hebben jouw kinderen jouw leven niet te bepalen. Ze dienen te beseffen dat de wereld niet om hen draait, dat ze dienen rekening te houden met anderen. Dat teleurstelling, pijn en verdriet ook bij het leven hoort en dat dit oké is, dat ze sterk genoeg zijn om er mee om te gaan. Wees er voor hen als ze dat nodig hebben maar aanvaardt het wanneer ze je niet nodig hebben en het best wel alleen kunnen, als ze ruimte nodig hebben om zichzelf en de wereld te ontdekken, hoe klein ze in jouw ogen ook mogen lijken. En vooral: vergeet je eigen noden niet, zolang je niet verwacht dat jouw kinderen jouw noden moeten invullen is het alleen maar gezond om ook voor jouw noden te zorgen.